هخامنشیان (828) : وفاداری خوزیان به حکومت و تمامیت ارضی ایران ، و مقاومت در برابر اسکندر

وفاداری خوزیان به حکومت و تمامیت ارضی ایران و مقاومت در برابر اسکندر 

هخامنشیان (بخش828)

وفاداری تحسین برانگیز خوزیان به حکومت و تمامیت ارضی ایران واقعا مثال زدنی است . 

در حالیکه اسکندر تقریبا ایران را به تصرف درآورده بود و خیانت بسیاری از سرداران هخامنشی به حکومت ایران ، او را در این راه ، بسیار پیش برده بود ، خوزیان ، با وجود تعداد کم ، نسبت به حکومت ایران وفادار ماندند و در برابر اسکندر مقاومت کردند :

" حرکت اسکندر به طرف پارس : پس از حرکت از شوش ، اسکندر چهار روز پیموده ، به رود پاسی تیگریس (=کارون) رسید ...

بعد اسکندر با نه هزار نفر پیاده و سپاهیان اجیر یونانی و سه هزار نفر تراکی ، داخل ولایت اوکسیان شد . محققین این مردم را با "خوزها" تطبیق داده اند ...

اسکندر با 9هزار پیاده و سپاهیان اجیر یونانی و سه هزار نفر تراکی داخل ولایت اوکسیان شد ...

ماداتس حاکم این ولایت تصمیم کرد خیانت به داریوش نکند و بجنگد ...

اسکندر هزار و پانصد نفر سپاهی اجیر و هزار نفر آگریانی به تورون داده ، امر کرد بعد از غروب آفتاب حرکت کند و خود او در پاس سوم شب حرکت کرده ، از تنگ در طلیعه ی صبح گذشت و شهر را محاصره کرد . زمین ناهموار از سنگ های درشت و ریز پوشیده بود . محصورین ، تگرگ تیر بر محاصرین می باریدند و سپاهیان مقدونی به اشکالات بر می خوردند ؛ ولی خردخرد پیش می رفتند و اسکندر که در صف اول بود به مقدونی ها می گفت پس از تسخیر آن همه شهرهای نامی ، آیا سرخ نخواهید شد (شرم نمی کنید) که در جلو این قلعه ی ضعیف مکث کنید ؟ 

در این احوال محصورین اسکندر را هدف تیرهای خود قرار دادند و هر چند سربازانش اصرار کردند که اسکندر از این موقع(یت) خارج شود او نپذیرفت . بالاخره سربازان از سپرهاشان سنگری برای او ترتیب دادند . محاصره به طول انجامید تا آنکه تورون با سپاهیان خود بالای ارگ پدید آمد و پارسی ها از پس و پیش بین دو مخاطره واقع شدند . از این زمان (که شکست و مرگ ، حتمی بود) پارسی ها (منظور خوزیان ایرانی است) سست گشتند . مقدونی ها قوت قلب یافته ، حملات سخت کردند ؛ و بالاخره بعض پارسی ها پا فشرده کشته شدند و عده ای زیاد فرار کرده ، به ارگ پناهنده گشتند . پس از آن ، پناهندگان سی نفر انتخاب کرده ، نزد اسکندر فرستادند تا برای آنها امان بخواهد . اسکندر جواب رد داده گفت امانی برای آنان نیست . 

در این احوال پناهندگان ارگ کسانی به شوش فرستاده ، به سی سی گامبیس مادر داریوش متوسل شدند که او در نزد اسکندر شفاعت کند ... "

حسن پیرنیا ، ایران باستان ، جلد دوم ، انتشارات افراسیاب ، چاپ نهم ، صص 1265 - 1263

تذکر :

1 . چنانکه در صفحات 1266 - 1265 کتاب آمده خود کلمه "اوکسیان" (نام ولایت) ، یونانی شده کلمه "خوزیان" است .

2 . انتظار نداشته باشید که خوزیان تا قتل عام کامل ، به جنگ ادامه می دادند . به چند دلیل :

یک - تورون ، ارگ را تسخیر کرد ؛ و این یعنی شهر تسخیر شده و در دست اسکندر بود .

دو - داریوش به آنان کمک نمی رساند ؛ حتی اگر مقاومت ، طولانی می شد . بخاطر آنکه داریوش اساسا خود در همان موقع ، در حال فرار بود تا به چنگ اسکندر نیفتد . این واقعه ، مربوط به بعد از شکست داریوش در گوگمل است .

حتی همان موقع هم که اسکندر ، اینقدر پیشروی نکرده و داریوش هنوز شاه ایران بود ، با وجود مقاومت بی نظیر هفت ماهه شهر مهم صور توسط اسکندر ، داریوش هیچ کمکی به صور نرساند . 

سه - همین میزان مقاومت خوزی ها در برابر اسکندر - با وجود خیانت سرداران ولایات دیگر هخامنشی ، و کم بودن تعداد خوزیان ، خود ، مقاومتی بسیار قابل توجه است . 

چهار - آن زمان ، اسلامی در کار نبود و بنابراین فرهنگ شهادت و عاشورا بین مردم رواج نداشت . برای همین (اسلام و فرهنگ شهادت و عاشورا) است که می بینیم ایرانیان مسلمان - خصوصا در جنگ هشت ساله - تا پای جان مقاومت کردند . 

بهرحال نباید از خوزیان زمان هخامنشی انتظار داشت که به قدرت و از جان گذشتگی ایرانیان مسلمان ، عمل و پایداری کنند .

در همان حدی هم که در آن عصر عمل کرده اند ، در عصر خودشان ، در بین ولایات دیگر ، عملی کم نظیر است . 

3 . اعراب خوزستان و نیاکانشان ، همیشه پرچمدار دفاع از کیان ایران بوده اند و مایه افتخار کشورند . دست اعراب خوزستان را می بوسیم ؛ که اگر مقاومت و جانفشانی بی نظیر آنان به ایران - خصوصا در جنگ هشت ساله - نبود ، شاید الان دشمن ، بخشی از ایران را از ایران کنده بود . 

4 . دشمن - خصوصا امریکا و صهیونیسم - خیلی تلاش می کند با ترویج کوروش پرستی و نژادپرستی ، و تامین مزدوران خود (کوروش پرستان و تجزیه طلبان) با تحقیر اعراب ، نفرت پراکنی قومیتی و تحریک آنان ، باعث راه اندازی جنگ های تجزیه طلبانه شده ، و ایران را تجزیه و نابود کند . 

ولی ما ایرانیان ، همگی نسبت به این حیله ها هشیاریم .

@haghighat1357